Najważniejsze trzy systemy liczbowe stosowane w sieciach to:

-
Dwójkowy: o podstawie 2
-
Dziesiętny: o podstawie 10
-
Szesnastkowy: o podstawie 16
Przypomnijmy, że podstawa systemu liczbowego informuje, za pomocą ilu
symboli zapisuje się liczby, czyli ile symboli może znaleźć się na danej
pozycji. Na przykład liczby w systemie dwójkowym są zapisywane za pomocą tylko
dwóch cyfr: 0 i 1. W układzie dziesiętnym istnieje dziesięć możliwych cyfr: od
0 do 9. W układzie szesnastkowym istnieje szesnaście możliwych symboli: cyfry
od 0 do 9 i litery od A do F.
Jak wiadomo, wartość 10x10 można zapisać w
następujący sposób: 102. Zapis 102 oznacza dziesięć do
kwadratu, czyli do potęgi drugiej. W takim zapisie 10 stanowi podstawę, a 2 —
wykładnik potęgi. Wartość 10x10x10 można zapisać w następujący sposób:
103. Zapis 103 oznacza dziesięć do sześcianu, czyli do
potęgi trzeciej. Podstawą nadal jest 10, ale wykładnikiem — 3. Zamieszczone
poniżej ćwiczenie multimedialne umożliwia nabranie wprawy w obliczaniu potęg.
Po wpisaniu wartości x obliczana jest wartość y, a po wpisaniu wartości y —
wartość x.
Podstawa systemu liczbowego określa także wartość cyfr na
poszczególnych pozycjach. Najmniej znacząca cyfra ma wartość równą
podstawa0, czyli jeden. Następna cyfra ma wartość równą
podstawa1. W przypadku liczb dwójkowych wartość ta wynosi 2,
dziesiętnych — 10, a szesnastkowych — 16.
Zapis wykładniczy ułatwia
zapisywanie bardzo dużych lub bardzo małych liczb. Znacznie łatwiej jest
zapisać miliard w postaci 109 niż jako 1000000000. Zapis taki
zmniejsza również ryzyko błędu. Wiele obliczeń związanych z testowaniem kabli
wykonywanych jest na bardzo dużych liczbach, dlatego najczęściej używany jest
zapis wykładniczy. Z zapisem wykładniczym można się zapoznać, wykonując
odpowiednie ćwiczenie interaktywne.
Jednym ze sposobów operowania bardzo
dużymi lub bardzo małymi liczbami, które występują w sieciach, jest ich
przekształcenie zgodnie z odpowiednią regułą, czyli funkcją matematyczną, zwaną
logarytmem. Symbolem logarytmu jest „log”, a dowolna liczba może zostać użyta
jako podstawa systemu logarytmów. Jednakże, podstawa 10 ma wiele atutów, nie
osiągalnych dla typowych obliczeń, przez inne liczby będące podstawami. Można
powiedzieć, że podstawa 10 jest wręcz przeznaczona do typowych obliczeń.
Jednakże, podstawa 10 ma wiele atutów, nieosiągalnych dla typowych obliczeń w
przypadku innych liczb będących podstawami.
Aby obliczyć logarytm
dziesiętny liczby, należy użyć kalkulatora lub skorzystać z ćwiczenia
interaktywnego. Można także obliczać logarytmy liczb niebędących potęgami 10,
ale nie można obliczyć logarytmu liczby ujemnej. Nauka obliczania logarytmów
wykracza poza zakres tematyczny tego kursu, jednak terminologia związana z
logarytmami jest powszechnie używana przy wyrażaniu wartości w decybelach oraz
pomiaru intensywności sygnałów w mediach miedzianych, światłowodach i w
sieciach bezprzewodowych.